Nieuwe stadsoase van New York: 550 Madison Avenue Garden

De in 2022 ingewijde „550 Madison Avenue Garden” vormt een deel van de revitalisering van de legendarische „AT&T Building“, een New Yorks wolkenkrabbericoon dat als imposant monument van het postmodernisme onder monumentenzorg valt. In 1984 ontwierp de Amerikaanse toparchitect, Philip Johnson, de 37 verdiepingen tellende wolkenkrabber als hoofdkantoor voor telecomconcern „AT&T“. In het kader van de overname van de tower van de Olayan Groep vond een uitgebreide renovatie plaats – waarvan het belangrijkste gedeelte de als openbare ontspanningsruimte ontwikkelde „550 Madison Avenue Garden“ is.

Arup realiseerde de lichtplanning. „Voor ons was het snel duidelijk dat het op een hoge, energie-efficiënte lichtcapaciteit aankomt om voor voldoende lichtsterkte te zorgen voor de beleving van de natuur“, zegt Matt Franks van Arup. Want tussen de indrukwekkende wolkenkrabbers van Manhattan dringt slechts weinig daglicht door. Er werden 80 speciaal geproduceerde Kona schijnwerpers voor de buitenruimte met 96W-LEDs ingezet. De door ERCO ontwikkelde lichttechniek is gebaseerd op het projectieprincipe. Lenzen leiden het licht ook over een grote afstand nauwkeurig en zonder relevante strooilichtverliezen naar het doeloppervlak. De aangewende energie wordt zo maximaal effectief gebruikt. Bij de in het project geplande lichtpunthoogte van ongeveer 20m ontstaat een uitstekende verhouding tussen verlichtingssterkte en aansluitvermogen 1,6lx/W.

Eén armatuur, twee lichtkleuren: verschillende kleurtemperaturen voor plantengroei en verblijfskwaliteit

In elk van de speciaal geproduceerde Kona schijnwerpers is het aandeel van de LED's ten aanzien van de lichtkleur gesplitst: 25 procent heeft een kleurtemperatuur van 3000K, warmwit licht dat als basisverlichting van de nieuwe stadstuin fungeert. 75 procent van de LED's heeft 4000K, neutraalwit licht dat uitstekend is geschikt om het daglicht te ondersteunen en de planten te laten floreren. In de avonduren worden de 4000K LED's vrijwel volledig gedimd, zodat de planten de noodzakelijke nachtrust krijgen. Als het donker is, zorgen de LED's met 3000K voor een prettige verblijfskwaliteit. Alle Kona schijnwerpers geven doorlopend licht - ook om esthetische redenen was dat voor de lichtplanners belangrijk. De twee lichtkleuren van de Kona schijnwerpers maken het mogelijk om een met tunable white vergelijkbaar effect te creëren. De verlichting kan precies worden afgestemd om uniform harmoniserende lichtsterktes te scheppen – zowel met de verlichting van de lobby van de „550 Madison Avenue“-tower als met de straatverlichting op de 55e en 56e straat.

De nieuwe tuin is een hybride tussen indoor en outdoor, aangelegd met een vloeiende overgang tussen binnen en buiten. Toch voelt de tuin aan alsof deze zich middenin de natuur bevindt, zegt architect Jake Levine van Snohetta. De in totaal vijf thematisch beplante en door kleine paden verbonden zones noemt Jake Levine „Rooms“ (Ruimtes). Elk van deze „Ruimtes“ heeft zijn eigen sfeervolle karakter en draagt een zeer eigen stemming uit. De inspirator, aldus Jake Levine, was ook hier Philip Johnson: bijvoorbeeld geïnspireerd door de sculpturentuin die in 1939 voor de MoMA werd ontworpen en die slechts enkele blokken van „550 Madison“ verwijderd is. Of Johnsons wereldberoemde „Glass House“-icoon (de broeikas) in Connecticut, waar architectuur en natuur als het ware in elkaar overgaan.

„550 Madison Avenue Garden” is een geslaagd voorbeeld van hoe hedendaagse groene vernieuwing en stadsinrichting eruit kan zien. Ook de oude New Yorkse traditie van zogenoemde Pocket-Parks (vestzakparken) wordt voortgezet. In particulier bezit is een tuin ontstaan, die voor de verrijking van het stadse leven voor iedereen toegankelijk is: om onder bomen op een bank heerlijk te lunchen, daar vrienden en collega's te ontmoeten, bij een ruisende waterval te ontspannen of gewoon eens een keer door te ademen.

Waarom licht voor een gezonde plantengroei beslissend is en waarop u bij de verlichting van planten in de architectuur dient te letten, leest u in de ERCO Whitepaper.