Leeg canvas voor visies: Galerie Xavier Hufkens, Brussel

Hoe het juiste lichtconcept de optimale enscenering en daardoor de verkoop van kunstwerken in een commerciële galerie kan ondersteunen, kunt u daarom in de nieuwe ruimtes aan de Sint-Jorisstraat als voorbeeld aanschouwen. Wat van buitenaf wordt gezien als een gewaagde combinatie van een eerbiedwaardig herenhuis met een minimalistisch betonnen gebouw, vrijwel zonder vensters, ontplooit zich binnen als een perfect architectonisch omhulsel voor de enscenering van hedendaagse kunst van topklasse. Robbrecht en Daem Architecten hadden het rond honderd jaar oude bestaande gebouw reeds in 1992 van herenhuis naar galerie omgevormd. Nu planden ze de aanbouw als een monolitisch volume. De verdiepingsniveaus zijn zo uitgelijnd dat een „Promenade Architecturale“ door de beide gebouwen kan lopen: alle verdiepingshoogtes van de nieuwbouw komen overeen met het bestaande gebouw. Daardoor gaan de tentoonstellingsruimtes over vijf niveaus naadloos in elkaar over.

De uitdaging was om voor de verschillende ruimtes de juiste balans te vinden tussen natuurlijk en kunstlicht. „De gelijkmatige verdeling van het licht in de ruimtes was een essentieel aspect“, legt de architecte uit: „Dat beïnvloedde de positionering van de spanningsrails en ook de gedetailleerde uitvoering van de lichtkoepels.“ Het verlichtingsconcept ontstond in nauwe samenwerking tussen het team van Xavier Hufkens, lichtplanner Siegrid Siderius en installateur Jacques Verliefden. Eclipse InTrack wallwashers en spots aan spanningsrails combineren een gelijkmatige basisverlichting van alle ruimtes met een gerichte accentverlichting van de expositiestukken. Homogene wallwashing zorgt voor een goede beleving van de lichtsterkte met een groot visueel comfort voor de bezoekers van de galerie. Gericht geplaatste lichtaccenten op de afzonderlijke kunstwerken zetten deze optimaal in scène om de verkoop te stimuleren.

„Om te weten te komen welke fabrikant van wallwashers de beste lichtverdeling en lichtrendement had, hebben wij op locatie proefopstellingen georganiseerd en talrijke lichtberekeningen uitgevoerd“, vermeldt lichtplanner Siegrid Siderius. „De wallwasher van ERCO bleek de beste te zijn. Het eenduidige design van de nieuwe Eclipse, waarbij de wallwashers dezelfde verschijningsvorm als de spots hebben, kon de opdrachtgever en architect ook overtuigen.“ Alle armaturen alsook de spanningsrails van de nieuwe foyer werden gekozen met een uniform zilverkleurig oppervlak. Visueel zijn het interieurontwerp en de technologie uiterst bescheiden, niets mag de enscenering van de kunstwerken afleiden. Geen overbodig detail verstoort de volledig homogene indruk van de architectuur. De verlichting kan om de zes weken aangepast worden aan de wisseltentoonstellingen met maximale flexibiliteit: aan de spanningsrails kunnen de Eclipse spots vrij worden gepositioneerd.

Als lichtverdelingen zijn de verwisselbare optische systemen flood, spot of narrow spot beschikbaar. Twee sets armaturen met de lichtkleuren 3000K respectievelijk 3500K maken het mogelijk om de kleur van de tentoonstelling af te stemmen naar wens van de betreffende kunstenaar. „Voor elke show werken het team van de galerie en dat van de kunstenaar nauw samen om zijn/haar visie voor de ruimte te implementeren“, legt Piet Bloquiaux uit, medewerker van Xavier Hufkens: „In sommige gevallen, zoals bij de tentoonstelling van Nicolas Party, beslist de kunstenaar mogelijk zelfs om de wanden passend bij de tentoongestelde kunstwerken een andere kleur te geven.“

Het totaal-zorgeloos-pakket met ERCO: spectaculaire galerieverlichting en functionele werkplekverlichting uit één hand

Om efficiënt en succesvol te kunnen werken, heeft een kunstgalerie tegenwoordig niet alleen representatieve tentoonstellingsruimtes nodig, maar ook functionele kantoren en besprekingszones met gedifferentieerde verlichtingsconcepten. Xavier Hufkens koos voor de kantoorruimtes van zijn galerie aan de Sint-Jorisstraat voor een verblindingsvrije werkplekverlichting met dimbare Jilly LED-downlights van ERCO. Deze bieden de medewerkers op beeldschermen een groot visueel comfort. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid om het licht aan te passen aan de situatie, van besprekingsruimtes en presentaties tot een ontspannen sfeer tijdens ontmoetingen met klanten. Galeriemedewerker Piet Bloquiaux is volledig tevreden met het lichtconcept: „Het beantwoordt aan de specifieke behoeften en functies van elke ruimte en schept tegelijkertijd een samenhangende, visuele beleving in het volledige gebouw.“