Grafische weergave van een armaturenindeling in het plafond.
De onderlinge indeling van armaturen en hun afstand ten opzichte van wanden is een deel van een goede lichtplanning. In de concept- en ontwerpfase van een project helpen vuistregels om ook zonder lichtberekening het aantal en de indeling van downlights, spots en wallwashers te bepalen.
De armaturenindeling hoeft niet uitsluitend als een technisch of functioneel proces te worden beschouwd. In de praktijk van de kwantitatief georiënteerde lichtplanning is uit de eis van een zo gelijkmatig mogelijke verlichting de voorkeur voor een volledig gelijkvormig raster van plafondarmaturen afgeleid. Tussen armaturenindeling en lichteffect bestaat echter geen direct verband. Bij de volledige benutting van de beschikbare armaturen en lichtverdelingen kan een gepland lichteffect met een reeks verschillende armaturenindelingen worden gerealiseerd. Deze vrije ruimte kan en moet worden benut om indrukken van het plafond te ontwikkelen, die een functionele verlichting met een aan de architectuur aangepaste vormgeving combineren.
In onze whitepaper Tips voor de armaturenindeling hebben wij naast de ideale armaturenindeling van downlights, spots en wallwashers ook vuistregels voor veel andere armatuurcategorieën, zoals pendelarmaturen, bolderarmaturen of schijnwerpers, voor u samengevat.
Grafische armaturenindeling van downlights in het plafond op het snijvlak in de plafondspiegel.
Voor een gelijkmatige algemene verlichting met een groot visueel comfort kan als geraamde armatuurafstand (d) tussen twee downlights max. de 1,5-voudige hoogte (h) van de armatuur over het nuttige oppervlak worden gebruikt. Voor de wandafstand (a) wordt de helft van de armaturenafstand (d) aanbevolen.
In de hoek van de ruimte: downlights in de plafondspiegel en in de ruimte.
Bij een gegeven armatuurafstand worden downlights in de regel met de halve armatuurafstand tot de wand gemonteerd. Hoekarmaturen moeten op de 45°-lijn worden gemonteerd om bij downlights een identieke lichtbundelaansnij op beide bestraalde wandoppervlakken te produceren.
Grafische armaturenindeling voor accentuering van kunstobjecten op het snijvlak.
Bij de verlichting van schilderijen en sculpturen is de optimale lichtinvalshoek (α) 30°. Bij een grotere afstand ten opzichte van het object ontstaat anders het probleem dat de toeschouwer een schaduw op het object werpt, wanneer hij voor het schilderij staat. Een zeer steile invalshoek zou daarentegen weer een te sterk strijklicht met lange schaduwen op het tentoonstellingsstuk veroorzaken. De lichtinvalshoek van 30° modelleert het object dus optimaal, zonder het effect door een te krachtige schaduwwerking te vervormen.
Indeling: α = 30°
Grafische armaturenindeling voor wallwashing op het snijvlak en in de plafondspiegel.
Voor een gelijkmatige, verticale vlakverlichting dient de wandafstand (a) van wallwashers circa een derde van de hoogte van de ruimte (h) te bedragen.
Opstelling: a = 1/3 x h
Voor een goede gelijkmatigheid in de lengterichting mag de armatuurafstand (d) van wallwashers max. het 1,3-voudige van de wandafstand (a) bedragen.
Opstelling: d ≤ 1,3 x a
Voor de gelijkmatige verlichting van zeer hoge wanden of het genereren van strijklicht dicht bij de wand zijn er speciale armaturen met eigen vuistregels voor de armaturenindeling. Onze whitepaper "Armaturenindeling" vat deze voor u samen.
