myERCO

myERCO

Met uw kosteloos myERCO account kunt u artikelen noteren, productlijsten voor uw projecten aanmaken en offertes aanvragen. Bovendien heeft u continu toegang tot alle ERCO media in het downloadgedeelte.

Aanmelden

U hebt artikelen in uw aantekenlijst

Technische omgeving

Technische omgeving

Globale standaard 220V-240V/50Hz-60Hz
Standaard VS/Canada 120V/60Hz, 277V/60Hz
  • 中文

Wij tonen u onze inhoud in het Nederlands. Productgegevens worden voor een technische omgeving met 220V-240V/50Hz-60Hz weergegeven.

Gebruikersvriendelijker voor u

ERCO wil u de beste service bieden die mogelijk is. Daarom slaat deze website cookies op. Door het verdere gebruik van de website verklaart u zich akkoord met het gebruik van cookies. Meer informatie treft u in onze verklaring betreffende gegevensbescherming aan. Als u klikt op „Niet akkoord“ worden verder essentiële cookies geplaatst. Bepaalde inhoud van externe sites kan niet meer worden weergegeven.

{{ tu_banner_headline }}

tu_banner_copy

Gestaltwaarneming en gestaltwetten: hoe herkennen wij ruimte- en lichtpatronen?

Gezichten-vazen-kantelbeeld ter illustratie van de gestaltwaarneming.

Met het begrip Gestaltwaarneming wordt een theorie bedoeld die ervan uitgaat dat visueel waargenomen structuren niet uit afzonderlijke elementen bestaan. De kijker registreert deze als eerste als holistische vorm, waarbij deze telkens door een gestaltwet worden geordend en van hun omgeving worden gescheiden.

Overzicht van het onderwerp Gestaltwaarneming

ERCO Lichtkennis is ook beschikbaar als whitepaper:

Wat zijn gestaltwetten?

Om aan een visueel waargenomen object een eigenschap toe te wijzen, moet het eerst worden herkend, dus van zijn omgeving kunnen worden onderscheiden. Uit het interpretatieproces worden wetten afgeleid, volgens welke bepaalde indelingen voor figuren respectievelijk voor objecten van de waarneming kunnen worden samengevoegd. De gestaltwetten zijn ook voor lichtplanners van praktische betekenis: iedere verlichtingsinstallatie bestaat uit een opstelling van armaturen, ofwel aan het plafond, aan de wanden ofwel in de ruimte. Deze opstelling wordt echter niet meteen waargenomen, maar volgens de regels van de gestaltwaarneming tot figuren georganiseerd. De omringende architectuur en de lichteffecten van de armaturen resulteren in andere patronen die bij de waarneming worden betrokken.

Wat is de wet van de nabijheid?

Als gesloten waargenomen vormen hoeven niet persé een doorlopende contour te hebben. Dicht bij elkaar opgestelde elementen kunnen in de gestaltwaarneming volgens de „Wet van de nabijheid“ worden samengevoegd en vormen een enkele figuur.

Zo ziet de kijker in het getoonde voorbeeld eerst een cirkel en pas daarna een ringvormige opstelling van punten. De organisatie van de punten is daarbij zo pregnant dat de voorgestelde verbindingslijnen tussen de afzonderlijke punten niet rechtlijnig, maar op de cirkellijn verlopen; er ontstaat geen veelhoek, maar een perfecte cirkel.

Gestaltwaarneming: weergave van tot paren samengevoegde punten.

Armaturen worden tot paren samengevoegd.

Vier punten worden in het kader van de gestaltwaarneming tot een vierkant samengevoegd.

Vier punten worden tot een vierkant samengevoegd.

Wat is de wet van de symmetrie?

In de gestaltwaarneming is de symmetrie een criterium voor de groepsvorming. Vooral bij spiegelsymmetrische opstellingen om een verticale as kunnen de gespiegelde vormen telkens tot paren worden samengevoegd. Dit effect is soms zo krachtig dat de samenvoeging van nabijgelegen vormen volgens de wet van de nabijheid niet optreedt.

Een voorbeeld: de opstelling van twee vierkante vormen tot vier ronde vormen wordt volgens de gestaltwet van de symmetrie tot twee groepen van vijf gereorganiseerd.

Wat is de wet van overeenkomst?

Naast de opstelling in de ruimte is voor de samenvoeging tot groepen ook de opbouw van de vormen zelf verantwoordelijk. Zo worden de vormen in het voorbeeld hiernaast niet volgens hun nabijheid of een mogelijke tweezijdige verdeling georganiseerd, maar vanwege de gelijke vormen gegroepeerd.

Interessant!

Dit principe van de overeenkomst werkt ook, wanneer de vormen van een groep niet identiek zijn, maar alleen soortgelijk zijn. Zo worden bijvoorbeeld cirkels van verschillend formaat samen waargenomen. Ook rechthoeken en vierkanten behoren vanwege hun vierhoekigheid soms tot een groep.

Wat is de wet van de geslotenheid?

Een essentieel principe van de gestaltwaarneming is de tendens om gesloten vormen als figuur te interpreteren. Zo worden onvolledig omsloten structuren toch nog als figuur waargenomen.

Een gesloten vorm bevindt zich telkens aan de binnenzijde van de lijn die deze begrenst. Dat wil zeggen dat het vormgevende effect van de lijn dus alleen in één richting werkt. Meestal is deze binnenzijde identiek aan de concave, omsluitende zijde van een begrenzing.

Dat leidt ertoe dat ook bij open curves of hoeken een vormeffect optreedt dat een figuur aan de binnenzijde van de lijn, dus in het gedeeltelijk omsloten gebied, zichtbaar maakt. Als op deze wijze een plausibele interpretatie van het uitgangspatroon resulteert, dan kan het effect van de binnenzijde zeer krachtig zijn.

Ezelsbruggetje:

Binnen een omtrek is volledige geslotenheid niet vereist om de objecten die zich daarin bevinden, te groeperen. De aanduiding van een gesloten figuur is voldoende om een gesloten geheel te simuleren.

Wat is de wet van de continuïteit?

Een fundamentele gestaltwet van de gestaltwaarneming is om lijnen bij voorkeur als gelijkmatige, doorlopende curven of rechte lijnen waar te nemen. Onderbrekingen, knikken en vertakkingen worden dus vermeden. De tendens om doorlopende lijnen waar te nemen is zo krachtig dat deze de complete interpretatie van een beeld kan beïnvloeden.

Wat is de wet van de goede vorm?

Op het gebied van vlakke vormen komt de wet van de continuïteit overeen met de wet van de goede vorm respectievelijk de wet van het goede vervolg. Hier worden vormen zo georganiseerd dat er zo eenvoudig mogelijke, geordende figuren ontstaan.
De opstelling van punten in het plafond toont de wet van de goede vorm.

De opstelling van de punten in het plafond kan volgens de wet van de goede vorm tot twee lijnen worden samengevoegd.

Twee vierhoeken aan het plafond overlappen elkaar en visualiseren de wet van de goede vorm in het kader van de gestaltwaarneming.

De opstelling wordt als overlapping van twee rechthoeken geïnterpreteerd.

Wat is de wet van gelijke vormen?

Bij parallelle, even brede vormen is er weliswaar geen sprake van een strikte symmetrie, maar is er echter een net zo duidelijk organisatieprincipe herkenbaar. Dat leidt tot een voorkeurswaarneming als figuur. De cirkels in het voorbeeld duiden vanwege het gelijksoortige gedrag op twee parallelle lijnen.

ERCO Lichtkennis is ook beschikbaar als whitepaper:

Overige onderwerpen over Zien en Waarnemen

Heeft u meer informatie nodig?

U treft uw regionale contactpersoon aan onder:

U kunt ons ook een E-mail schrijven of uw vraag direct hier stellen

Uw gegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld. Meer informatie treft u aan onder Verklaring inzake gegevensbescherming.

Producten

Projecten

Downloads

Licht plannen

Bestand integreren

Contact

Inspiratie